Tüpraş, Türkiye’nin en büyük rafineri şirketi olarak yatırımcıların ilgisini çeken önemli bir hisse senedidir. Ancak İslami finans kurallarına göre yatırım yapmayı tercih edenler için Tüpraş hisselerinin Katılım Endeksi‘ne uygun olup olmadığı merak konusudur. Bu yazımızda Tüpraş’ın finansal durumu, faaliyet alanı ve Katılım Endeksi kriterleri açısından değerlendirilmesini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Tüpraş Katılım Endeksine Uygunluk Kriterleri
Katılım Endeksi, İslami finans ilkelerine uygun olan şirketleri belirlemek için belirli finansal ve sektörel kriterler uygular. Tüpraş’ın bu kriterlere uygun olup olmadığını anlamak için şirketin faaliyet alanı, faiz gelirleri ve borçluluk oranı gibi unsurları incelemek gerekir.
Tüpraş’ın Faaliyet Alanı Katılım Endeksine Uygun mu?
Katılım Endeksi’ne dahil olabilmek için şirketlerin faaliyet gösterdiği sektörün İslami finans prensiplerine uygun olması gerekmektedir. Tüpraş, petrol rafinajı ve enerji sektöründe faaliyet göstermektedir. Petrol ve enerji sektörü, doğrudan haram kabul edilen bir sektör olmamakla birlikte, bu sektörün bazı faaliyetleri İslami prensiplere uygun olmayabilir. Örneğin, rafineri işlemleri esnasında faizle finansman sağlanması veya alkol, tütün ve benzeri yasaklı ürünlerle bağlantılı ticari işlemler yapılması durumunda Katılım Endeksi açısından olumsuz bir durum ortaya çıkabilir.
Tüpraş Katılım Endeksine Uygun mu?
Katılım Endeksi’ne girmek isteyen şirketlerin faizli borçlanma, faiz geliri ve diğer mali göstergeleri belirli limitler dahilinde olmalıdır. İslami finans kriterlerine göre:
- Faizli borçların toplam varlıklara oranı %30’u geçmemelidir.
- Faiz gelirleri toplam gelirlerin %5’ini aşmamalıdır.
- Şirketin nakit ve nakit benzeri varlıklarının faizli gelirlerden oluşmaması gerekmektedir.
Tüpraş’ın 2025 yılı itibarıyla finansal raporları incelendiğinde, şirketin faizli borçlarının ve faiz gelirlerinin belirli oranların üzerinde olduğu görülmektedir. Bu durum, Tüpraş hisselerinin Katılım Endeksi kriterlerine tam olarak uymadığını göstermektedir.
Tüpraş Hisseleri ve Temettü Dağıtımı
Katılım Endeksi’nde yer alabilmek için şirketin elde ettiği gelirlerin büyük bir kısmının helal iş kollarından sağlanması gerekir. Tüpraş’ın yıllık faaliyet raporlarına bakıldığında, şirketin büyük bir kısmının rafineri faaliyetlerinden gelir sağladığı görülmektedir. Ancak, finansman süreçlerinde faizli kredilerin kullanılması, Katılım Endeksi açısından bir engel teşkil etmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Tüpraş Katılım Endeksi’ne uygunluğu hakkında sıkça sorulan sorular şu şekildedir.
Tüpraş hisseleri helal mi?
Tüpraş’ın faaliyet gösterdiği sektör helal kabul edilse de, şirketin faizli borçlanma yapması ve faiz geliri elde etmesi nedeniyle Katılım Endeksi kriterlerine tam olarak uyduğu söylenemez.
Tüpraş hisselerine Katılım Endeksi fonları yatırım yapabilir mi?
Katılım Endeksi’ne dahil olan fonlar, İslami finans prensiplerine uygun hisseleri seçmek zorundadır. Tüpraş’ın finansal durumu ve faiz gelirleri nedeniyle bu fonların yatırım yapması zor olabilir.
Katılım Endeksi’ne uygun hisse nasıl belirlenir?
Katılım Endeksi’ne uygun hisseler, sektör uygunluğu, faizli borç ve gelir oranları gibi kriterler dikkate alınarak belirlenir. Faizli gelirlerin toplam gelirlere oranının düşük olması ve borçluluk seviyesinin belirli sınırları aşmaması gerekmektedir.
Tüpraş Katılım Endeksi’ne neden dahil edilmiyor?
Tüpraş, sektör açısından uygun olsa da, finansal kriterler açısından faizli borç ve faiz geliri sınırlarını aşması nedeniyle Katılım Endeksi’ne dahil edilmemektedir.
Tüpraş’ın gelecekte Katılım Endeksi’ne dahil olma ihtimali var mı?
Şirket, finansal yapısını faizsiz finansmana uygun şekilde düzenler ve faizli borç oranını düşürürse, ilerleyen yıllarda Katılım Endeksi’ne uygun hale gelebilir. Ancak mevcut durum itibarıyla kriterleri karşılamamaktadır.
