MIATK (Merkezi İzahnameye Atıfla Talep Toplama Katılım) sistemi, sermaye piyasalarına katılımı kolaylaştıran ve yatırımcının bilgiye daha hızlı erişmesini sağlayan bir uygulamadır. Katılım endeksine uygunluk ise yatırımcıların faizsiz finans ilkelerine uygun yatırımlar yapmasını mümkün kılar. Bu makalede MIATK ile ilgili merak edilenleri açıklayarak, bu sistemin katılım endeksine uygunluğu konusuna derinlemesine değineceğiz.
MIATK Nedir?
MIATK, yatırımcının halka arz edilen bir hisseye, daha önceden yayımlanmış merkezi bir izahname üzerinden ulaşarak, talep oluşturmasına imkân tanıyan bir sistemdir. Bu sistemde yatırımcılar her halka arz için ayrı ayrı izahname okumak yerine, tek bir merkezi izahname ile işlem yapabilmektedir.
Katılım Endeksi Ne Anlama Gelir?
Katılım endeksi, faizsiz yatırım prensiplerine uygun hareket eden ve İslami finans kriterlerine göre belirlenen hisseleri içeren bir borsa endeksidir. Bu endekste yer alan şirketler; faiz geliri elde etmeyen, haram sayılan alanlarda faaliyet göstermeyen ve belirli mali oran kriterlerine uyan firmalardan oluşur.
MIATK Katılım Endeksine Uygun mu?
MIATK sistemi doğrudan bir endeks değil, bir talep toplama ve izahname sistemidir. Ancak MIATK kapsamında sunulan şirketler, eğer katılım endeksi kriterlerine uygunsa bu durum izahnamede veya şirket bilgileri bölümünde belirtilir. Bu nedenle MIATK’tan işlem gören her şirketin katılım endeksine uygun olduğu söylenemez. Yatırımcıların her zaman şirketin faaliyet alanı, mali tabloları ve borçlanma oranlarını inceleyerek karar vermesi gerekir.
Katılım Endeksine Uygunluk Nasıl Kontrol Edilir?
Katılım endeksine uygunluk kontrolü, SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) veya Borsa İstanbul gibi yetkili kurumların yayımladığı listelerden yapılabilir. Ayrıca şirketin faizli gelir oranları, faaliyet alanı ve toplam varlıklarına göre yapılan oran analizleri ile de bu uyum kontrol edilebilir.
Faaliyet Alanı
Faizsiz finans ilkelerine uygun faaliyet gösteren şirketler katılım endeksine girebilir. Kumar, alkol, faizli bankacılık gibi alanlarda faaliyet gösteren firmalar elenir.
Finansal Kriterler
Şirketin toplam faizli borcunun aktif varlıklarına oranı %30’un altında olmalıdır. Aynı şekilde faizli gelirlerin toplam gelire oranı da yine %5-%10 sınırları içerisinde olmalıdır.
MIATK Sistemiyle Katılım Endeksine Uygun Hisse Alınabilir mi?
Yatırımcılar, MIATK sistemi üzerinden yapılan halka arzlarda, şirketin katılım endeksine uygunluğunu araştırarak uygun hisselere yatırım yapabilir. Bu sistem yatırımcıya hızlı işlem avantajı sunarken, dini hassasiyetlere uygun yatırım yapma imkanını da beraberinde getirebilir.
MIATK’taki Şirketlerin Katılım Uyumu Sürekli Değişir mi?
Evet, şirketlerin finansal yapılarındaki değişiklikler, katılım endeksi uygunluğunu etkileyebilir. Bu nedenle yatırımcılar bir şirketin bir dönem uygun görünüp diğer dönem bu uygunluğu yitirebileceğini göz önünde bulundurmalıdır. Uygunluk listeleri her çeyrek güncellenmektedir.
Katılım Endeksine Uygunluk Neden Önemlidir?
Katılım endeksine uygunluk, sadece dini hassasiyetler açısından değil, aynı zamanda etik yatırım anlayışı açısından da önemlidir. Yatırımcılar bu sayede sürdürülebilir ve ahlaki değerlere uygun şirketlere yönelerek uzun vadeli güvenli yatırımlar yapabilirler.
Sıkça Sorulan Sorular
MIATK ve katılım endeksi konusunda yatırımcıların aklında pek çok soru işareti olabilir. Aşağıda bu konuyla ilgili en çok merak edilen soruları açıklayıcı şekilde ele aldık.
MIATK üzerinden alınan her hisse katılım endeksine uygun mudur?
Hayır, MIATK sistemi sadece talep toplama şeklidir. Alınan hissenin katılım endeksine uygunluğu mutlaka ayrı olarak kontrol edilmelidir.
Katılım endeksi kriterlerini kim belirler?
Katılım endeksi kriterleri SPK ve Borsa İstanbul tarafından oluşturulan danışma kurulları tarafından belirlenir ve düzenli olarak güncellenir.
Katılım endeksi uygunluğu nereden öğrenilir?
Borsa İstanbul’un yayımladığı katılım endeksi listeleri ve halka arz izahnamelerinde yer alan bilgiler aracılığıyla öğrenilebilir.
MIATK sistemi güvenli midir?
Evet, MIATK SPK tarafından düzenlenen ve denetlenen bir sistemdir. Ancak yatırım yapılacak şirketin detaylı araştırılması yatırımcının sorumluluğundadır.
Katılım endeksine uygun olmayan bir hisse alınırsa ne olur?
Bu durum dini hassasiyet taşıyan yatırımcılar için uygun olmayabilir ancak yasal bir yaptırımı bulunmaz. Yatırımcı kişisel kriterlerine göre yatırımını şekillendirmelidir.
MIATK ile gelen halka arzlar genelde katılım endeksine uygun mudur?
Genel olarak uygun olma eğilimindedir çünkü birçok şirket faizsiz finans ilkelerine uygunluk göstermek ister. Ancak her zaman istisnalar olabilir, bu nedenle kontrol edilmelidir.
Katılım endeksi dışında kalan hisselere yatırım yapmak riskli midir?
Risk, yalnızca endeks dışı olmaktan değil, şirketin faaliyet alanı ve finansal durumundan kaynaklanabilir. Her yatırım kararında temel analiz yapılmalıdır.
Katılım endeksine uygunluk uzun vadede yatırımcının lehine olur mu?
Genellikle evet, çünkü bu firmalar mali disiplinle yönetilir ve etik değerleri ön planda tutar. Bu da sürdürülebilir büyüme ve istikrarlı performans anlamına gelir.
